W trakcie działań prowadzonych podczas I wojny światowej zastosowano wiele nowych rozwiązań będących następstwem wielkiej rewolucji przemysłowej. Ogromny postęp technologicznymi sprawił, że systemy umocnień obronnych zlokalizowane w okolicach Alicante i Kartageny stały się przestarzałe i wymagały podjęcia pilnych prac modernizacyjnych aby zneutralizować możliwości nowoczesnego uzbrojenia potencjalnego agresora.
Kartagena była w tamtych czasach główną siedzibą i kluczowym portem portem wojskowym hiszpańskiej marynarki wojennej. Dlatego więc w 1926r. rząd hiszpański w ramach tzw. Planu Obrony wezwał do budowy nowego systemu obronnego, pozwalającego na budowę dziesiątek nowych fortyfikacji wokół Kartageny, zapewniając jej pełną ochronę przed atakami zarówno z morza jak i powietrza.
Dzisiaj większość tych umocnień nie jest już wykorzystywana do celów militarnych i stały się atrakcyjnymi ale jeszcze ciągle mało znanymi celami wycieczek turystycznych. Miłośnikom historii przebywającym na południowej Costa Blanca oraz na Costa Calida szczególnie polecamy odwiedzenie poniższych lokalizacji:
- Kompleks baterii na Przylądku Tiñoso (Cabo Tiñoso)
- Kompleks baterii w okolicach Portman (Cabo Negrete)
- System umocnień w okolicach Santa Pola
Kompleks baterii na Przylądku Tiñoso (Cabo Tiñoso)
Cabo Tiñoso, przylądek zlokalizowany około 25 kilometrów na południowy zachód od Cartageny, chroniący dostępu do portu od zachodu był jednym z kluczowych lokalizacji Planu Obrony. Na grzbiecie tego przylądka zbudowano 3 baterie: Atalayón, Castillitos i Jorel.
Aby dostać się w okolice kompleksu baterii na Cabo Tiñoso należy udać się drogą E-22 z Kartageny w kierunku Puerto de Mazarrón. Następnie należy skręcić w lewo na drogę E-23, która prowadzi do Campillo de Adentro. Stamtąd dalej można jechać po starej, bardzo krętej drodze wojskowej, przez wspaniałą górską scenerię, aż do małego parkingu prawie przy wejściu do baterii Castillitos.
Bateria del Castillitos
Bateria Castillitos została
zbudowana w latach 1933–1936, na grzbiecie między Atalayon, a Jorel, około 250
metrów nad poziomem morza. Była to bateria służąca do obrony przed statkami,
uzbrojona w dwa masywne działa Vickers de 381/45 mm. Miały one zasięg około 35 kilometrów. Jedyną
inną baterią w pobliżu Cartageny uzbrojoną w te działa była bateria Cenizas na
wschodzie.
Bateria została wbudowana w
szczyt grzbietu, aby uczynić go niewidocznym z morza. Budynki zostały
wybudowane w stylu eklektycznego modernizmu, udekorowane krenelażami i wieżami
stylizowanymi na epokę średniowiecza.
Na początku hiszpańskiej wojny domowej w 1936 r. Bateria Castillitos była prawie gotowa do użytku. W 1937 r. Wystrzeliła jeden strzał w eskadrę nacjonalistyczną, a wiedza o spustoszeniu, jakie mogą wyrządzić działa, była wystarczającym środkiem odstraszającym, aby zapewnić, że nie zostanie ponownie użyta. Z upływem czasu działa stały się przestarzałe, a bateria została wycofana z eksploatacji w 1994 r. Następnie została zdemontowana i porzucona. Zostały 2 działa Vickersa. W 2010/2011 bateria została trochę odnowiona. Pozostała własnością Ministerstwa Obrony.
Batería del Jorel
Batería del Jorel została zbudowana w latach
1929–1933, na końcu grzbietu na wschód od Castillitos, około 218 metrów nad
poziomem morza. Bateria służyła do obrony przed statkami, chroniąca dwie górne
baterie, uzbrojona w cztery działa Vickers 152,5 mm.
Podczas hiszpańskiej wojny domowej w latach 1936-1939 jedno z dział Vickers zostało usunięte i przewiezione do miasta Almería w celu ochrony portu. Tam zostało rozebrane w późniejszych dziesięcioleciach i jest teraz wystawiane w muzeum artylerii w Kartagenie. Z biegiem czasu działą stały się przestarzałe i w 1992 r. oddały ostatnie strzały treningowe. W 1994 r. Bateria została wycofana z eksploatacji, a następnie rozebrana i porzucona. Trzy działa Vickersa pozostały. Bateria szybko popadła w ruinę. Pozostała własnością Ministerstwa Obrony.
Batería del Atalayón
Atalayon został zbudowany na najwyższym szczycie, około 349 metrów nad poziomem morza. Była to bateria przeciwlotnicza, chroniąca dwie niższe baterie, uzbrojona w 4 działa przeciwlotnicze Vickers 105mm . Miały zasięg około 13 kilometrów.
Testy ostrzału przeprowadzono w Atalayón Battery w 1933 r. Podobnie jak wszystkie obiekty wojskowe w okolicach Cartageny, odegrała ona rolę w hiszpańskiej wojnie domowej w latach 1936–1939. Jednak postęp technologiczny w czasie tej wojny i II wojny światowej szybko spowodował przestarzałość baterii. Tak więc już w 1952 r. Atalayón został rozebrany i zamieniony w magazyn amunicji. W 1994 r. Bateria została wycofana z eksploatacji, a następnie rozebrana i porzucona. Szybko popadła w ruinę. Pozostała własnością Ministerstwa Obrony.
Kompleks baterii w okolicach Portman (Cabo Negrete)
Cañones de las Cenizas (La Batería de las Cenizas)
La Batería de las Cenizas de Portman została zbudowana w 1931 roku na szczycie innego budynku sprzed XVIII wieku i była używana do 1994 roku.
Do tej konstrukcji w stylu neoklasycystycznym wchodzi się przez wielkie wejście w stylu Majów. Wejście inspirowane jest Świątynią Białych Żołnierzy z ruin Chichen-Itzá. We wnętrzu znajduje się kilka budynków i dwa identyczne, zbudowane w 1923 r. działa Vickers. Działa do złudzenia przypominają baterie w Castillitos. Ich maksymalny zasięg wynosił 35 kilometrów, długość lufy 18,6 metra a masa przekraczała 88 ton. Ich zadaniem była obrona wybrzeża na wschód od Kartageny
Batería del Cabo Negrete
W bezpośrednim sąsiedztwie baterii Cenizas, nieco niżej, na wysokości 280 m.n.p.m. znajdowała się bateria przeciwlotnicza składająca się z czterech dział Vickers A.A. 105/45. Zostały one zbudowane w roku 1931 a ich pierwsze użycie nastąpiło w roku 1933. Podczas hiszpańskiej wojny domowej z baterii oddano 293 strzały. Jeszcze w czasie wojny dwa działa zostały zdemontowane i przeniesione do wzmocnienia baterii w Sierra Gorda i Dolores. Bateria została całkowicie zdemontowana w 1953 roku
Aby dostać się do kompleksu baterii w okolicach Portman należy zjechać w prawo z drogi do La Manga de Mar Menor w miejscowości Los Belones. Następnie jadąc drogą 314 należy przejechać obok La Manga Club kierując się na Portman. Ta droga staje się szersza z zieloną ścieżką rowerową, pod górę. Wejście na ścieżkę znajduje się na szczycie wzgórza (po lewej stronie przez drewnianą bramę). Nie można jednak tam parkować.
Tuż przed dojazdem do szczytu znajduje się niewielka droga po prawej stronie do Llano del Beal. Około 50 m od tej drogi znajduje się duży parking po lewej stronie. Stamtąd prowadzi szlak pieszy do kompleksu baterii. Do przejścia jest około 2,5 km.